TRABİS’le Neler Değişiyor?

Türkiye’de faaliyet gösteren işletmeler ya da hedef kitlesi Türkiye’de bulunan web siteleri tarafından tercih edilmekte olan .tr uzantılı alan adlarının kayıt, yenileme gibi işlemleri için, bilindiği üzere bir süredir, bazı düzenlemelerin yürürlüğe girmesi söz konusu.

Şu anki uygulamalar .tr uzantılı alan adlarının kaydedilebilmesi için bir takım resmi belgelerin ibrazını gerektiriyor; ancak .com.tr, .net.tr ve .org.tr uzantılı domainler herhangi bir belgeye gerek duyulmadan direkt kaydedilebiliyor.

Bugün, yeni sürecin neler getireceğini ve hangi alan adı uzantıları için belge gerekip gerekmediğini açıklayacağız.

TRABİS Nedir?

2022’den itibaren BTK bünyesinde faaliyete geçmesi beklenen TRABİS; “.tr Ağ Bilgi Sistemi” anlamına gelir, .tr uzantılı alan adı sisteminin ve veri tabanının yönetilmesinden sorumludur.

TRABİS’e Geçiş Süreci

Bilindiği üzere Dünya çapında alan adı kaydı ile ilgili çalışmaları yürüten kuruluş olan ICANN’ın .tr uzantılı alan adları için ülkemizde yetkilendirdiği resmi kurum, ODTÜ bünyesinde hizmet veren Nic.TR idi.

21 Aralık 2018 tarihinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile ODTÜ’nün imzaladığı sözleşme ile Nic.TR’nin kayıt otoritesi yetkisi, BTK’ya devredildi.

Süreç TRABİS altyapısının hazırlanması ve Nic.TR üzerinden tescil edilen alan adlarının, yetkili alan adı kayıt operatörlerine aktarılmasına dair çalışmalarla devam etti.

Nic.TR’de kayıtlı olan alan adlarının, sahiplerinin seçtiği yetkili kayıt kuruluşlarına aktarılması işlemleri içinde bulunduğumuz yıl itibariyle tamamlandı (İnternet Alan Adları Yönetmeliği’ne göre Nic.tr’den yetkili bir kayıt kuruluşuna aktarılmamış alan adlarına ilişkin işlemler TRABİS bünyesinde yürütülecek).

TRABİS Dönemine Dair Düzenlemeler

TRABİS’le ilerleyecek olan süreç alan adı sahiplerinin mevcut kayıt kuruluşlarını değiştirmelerini gerektirmiyor. Alan adlarına dair ödeme ve yenileme gibi işlemler TRABİS öncesindeki süreçte olduğu gibi, mevcut alan adı kayıt kuruluşları üzerinden yapılmaya devam edecek.

Belgesiz “com.tr”

Bazı alan adı operatörlerinin şu anda “Belgesiz com.tr” adıyla verdiği hizmet aslında sadece adı ve soyadı ile .com.tr uzantısını almak isteyenlere yönelik bir hizmet. TRABİS’in faaliyete geçmesiyle com.tr uzantısını ad+soyad dışındaki kombinasyonlar için de belgesiz olarak kaydedebilmesi mümkün olacak.

Yeni düzenlemelere dair en önemli değişikliklerin başında com.tr, net.tr ve org.tr ile biten alan adlarının belgesiz alınabilecek olması geliyor.

Geçmişte belirli evrakların ibrazını gerektirecek şekilde tahsis edilmekte olan bazı alan adları yeni süreçte; herhangi bir belge istenmeden ilk gelen alır kuralına göre tahsis edilecek.

Belge Gerektiren Alan Adı Uzantıları

TRABİS devreye girdiğinde belge ile tahsis edilmeye devam edecek olan alan adları; gov.tr, edu.tr, bel.tr, k12.tr, av.tr, dr.tr, pol.tr, tsk.tr ve kep.tr’dir. Bu alan adları için talep edilen resmi belgeler konusunda da bazı değişiklikler söz konusudur. Örneğin edu.tr için Nic.tr döneminde tahsis formu istenmekteyken TRABİS; talep formu ve yetki belgesinin ibrazını gerektirmektedir.